Trong môi trường công nghiệp, tư thế ngồi hoặc đứng tĩnh kéo dài là tình trạng phổ biến, đặc biệt với những người làm việc ít vận động trong sản xuất hoặc hoàn thiện sản phẩm. Ngồi lâu có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, béo phì, thậm chí ung thư. Đứng lâu cũng gây ra nguy cơ rối loạn cơ xương khớp (WMSD).
Khi cơ thể duy trì một tư thế thụ động quá lâu, các cơ sẽ ngừng chuyển động và mất khả năng duy trì sự căng giãn và mở mạch máu cho các mô, làm giảm tuần hoàn máu và khả năng cung cấp oxy, dinh dưỡng cho mô. Tuần hoàn máu bị hạn chế làm giảm lượng oxy và chất dinh dưỡng cung cấp cho cơ. Axit, độc tố và các chất thải khác tích tụ trong các mô, dẫn đến khó chịu và tổn thương tiềm ẩn.
Vậy làm thế nào để cân bằng giữa ngồi – đứng – vận động nhằm duy trì sức khỏe và nâng cao hiệu quả công việc? Bài viết dưới đây sẽ phân tích rủi ro công thái học từ tư thế tĩnh, đồng thời gợi ý giải pháp phù hợp.
Tư thế tĩnh là gì?
Tư thế tĩnh là khi cơ thể duy trì một tư thế hoặc vị trí trong thời gian dài, ví dụ như ngồi bất động hoặc đứng nguyên tại chỗ. Tư thế này có thể ức chế lưu lượng máu và gây tổn thương cơ. Ngoài ra, tư thế tĩnh có thể ảnh hưởng đến dây thần kinh, dây chằng, mạch máu và gân. Đây là một trong những yếu tố nguy cơ về mặt công thái học có thể gây ra WMSD.
Những công việc đòi hỏi nhân viên phải giữ nguyên một tư thế trong thời gian dài có thể dẫn đến đau nhức cơ, đau lưng hoặc chuột rút ở chân. Về lâu dài, họ có thể bị tổn thương khớp mắt cá chân, đầu gối và hông.
Nhân viên cũng có thể bị đau dữ dội ở cổ tay, bàn tay, khuỷu tay, cẳng tay, cổ và vai. Hậu quả là việc thực hiện các công việc thường ngày có thể trở nên khó khăn.
-
Đau nhức cơ, chuột rút.
-
Tổn thương ở lưng, cổ, hông, đầu gối, mắt cá.
-
Mệt mỏi, suy giảm khả năng tập trung.
Nguy cơ sức khỏe từ tư thế tĩnh
Những công việc đòi hỏi phải ngồi hoặc đứng lâu, kết hợp với các động tác lặp đi lặp lại và/hoặc tư thế không đúng có thể gây đau nhức và mệt mỏi. Ngoài ra, lưng, vai, cổ, chân và cổ tay cũng có thể bị cứng và khó chịu, tùy thuộc vào tư thế, thời gian làm việc và mức độ gắng sức.
1. Ngồi lâu: Nguy cơ sức khỏe tiềm ẩn
Ngồi lâu ở nơi làm việc có thể dẫn đến nhiều biến chứng về sức khỏe. Các cơ cần giữ cơ thể, cổ và vai thẳng đứng khi ngồi. Động tác này sẽ chèn ép các mạch máu trong cơ. Hậu quả là việc cung cấp máu không đủ khiến các cơ dễ bị chuột rút và chấn thương. Nó cũng góp phần gây thoái hóa đĩa đệm cột sống.
Bạn có thể gặp phải những tác dụng phụ sau đây nếu ngồi quá nhiều:
-
Đau cổ và vai
Tư thế không đúng có thể gây căng cơ ở cổ và vai, dẫn đến căng cơ.
Hơn nữa, các mạch máu ở cánh tay của bạn có thể bị co lại một chút.
Do đó, bạn có thể bị đau cơ cổ và vai do lượng máu cung cấp không đủ.
-
Đau lưng, thoái hóa đĩa đệm:
Ngồi lâu là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây đau lưng. Áp lực lên lưng dưới dẫn đến mất cân bằng các cơ lưng dưới.
Khi cơ lưng dưới yếu, chúng không thể nâng đỡ các cơ quan bụng nặng nề. Hậu quả là các cơ quan này bị chùng xuống phía trước, gây thêm áp lực lên các đĩa đệm cột sống.
Kết quả là các đĩa đệm cột sống bị thoái hóa nhanh hơn mức trung bình.
Cột sống hoạt động như một lò xo xoắn. Ngồi hoặc đứng quá lâu làm suy yếu các cơ lưng và giảm độ đàn hồi của cột sống. Sự mất cân bằng này có thể gây thoái hóa đĩa đệm.
-
Lưu thông máu kém: gây tê bì, chuột rút, sưng phù chân.
-
Thoái hóa cơ và loãng xương:
Khi ngồi lâu, bạn cũng tiêu thụ ít năng lượng hơn, làm giảm mức độ trao đổi chất. Điều này, cùng với lưu thông máu kém, có thể dẫn đến thoái hóa cơ và loãng xương.
2. Đứng lâu: Có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe
Đứng liên tục trong thời gian dài khi làm việc sẽ dẫn đến mệt mỏi và cứng cơ. Nó cũng cản trở lưu thông máu đến các chi dưới, gây đau chân, đùi và lưng dưới. Đứng lâu cũng gây áp lực rất lớn lên các khớp như hông, đầu gối, mắt cá chân và bàn chân. Cuối cùng, nó khiến việc đi lại trở nên khó khăn.
Bạn có thể gặp phải những tác dụng phụ sau đây khi đứng lâu:
-
Mệt mỏi và đau cơ: cản trở lưu thông máu, gây nhức chân, đùi, lưng dưới.
-
Giãn tĩnh mạch: máu ứ đọng ở chân, lâu dài gây viêm và giãn tĩnh mạch.
-
Vấn đề về bàn chân: viêm cân gan chân, đau gót, chai chân.
Giải pháp công thái học để giảm tác hại của tư thế tĩnh
Người sử dụng lao động có thể áp dụng nhiều hướng dẫn và sáng kiến về công thái học khác nhau để khuyến khích tư thế và chuyển động phù hợp cho nhân viên của mình.
Ví dụ, việc kết hợp các trạm làm việc ngồi-đứng có thể điều chỉnh để phù hợp với chiều cao của từng nhân viên có thể mang lại lợi ích. Một nơi làm việc được thiết kế và sắp xếp chu đáo không chỉ cải thiện hiệu quả mà còn tạo không gian cho nhân viên di chuyển và thay đổi tư thế.
Sự linh hoạt hơn sẽ cải thiện lưu lượng máu và do đó giảm căng thẳng cho cơ và khớp. Tất cả những yếu tố này có thể góp phần làm giảm các vấn đề sức khỏe liên quan đến tư thế tĩnh.
Các giải pháp về sức khỏe tại nơi làm việc có thể giảm các yếu tố rủi ro về mặt công thái học để cải thiện sức khỏe và năng suất của nhân viên.
Làm thế nào để phân tích, đánh giá tâm sinh lý Ec-gô-nô-my tại nơi làm việc?
1. Thiết kế không gian làm việc hợp lý
Việc lựa chọn đúng loại máy trạm sẽ cho phép người lao động ngồi hoặc đứng ở nhiều tư thế khác nhau và thường xuyên thay đổi tư thế. Chiến lược này sẽ phân bổ tải trọng lên các cơ được sử dụng cho một nhiệm vụ cụ thể.
-
Sắp xếp công cụ, vật tư trong vùng tiếp cận tối ưu, tránh vặn, cúi hoặc với quá mức.
-
Bố trí khoảng trống để nhân viên có thể thay đổi tư thế và di chuyển.
2. Sử dụng máy trạm linh hoạt
-
Bàn làm việc điều chỉnh độ cao bằng điện cho phép nhân viên chuyển đổi giữa ngồi và đứng dễ dàng.
-
Sự thay đổi tư thế thường xuyên giúp kích hoạt nhiều nhóm cơ, giảm căng thẳng và cải thiện lưu thông máu.
3. Trang bị phụ kiện hỗ trợ
Việc sử dụng các phụ kiện điều chỉnh được đảm bảo nhân viên có thể duy trì tư thế cơ thể trung tính bất kể họ áp dụng tư thế nào khi làm việc. Điều này làm giảm đáng kể nguy cơ mắc các Rối loạn Cơ xương liên quan đến Lao động (WMSD) liên quan đến các tư thế tĩnh. Dưới đây là một vài ví dụ.
-
Tay đỡ màn hình điều chỉnh khí nén: giúp mắt, cổ luôn ở tư thế trung tính.
-
Đèn phóng đại LED: hỗ trợ công việc chi tiết, giảm căng thẳng cho mắt và cổ.
-
Chỗ để chân: giảm áp lực khi ngồi hoặc đứng lâu.
-
Giá đựng đồ xoay: giữ vật dụng trong tầm với, hạn chế động tác lặp lại.
4. Nghỉ ngơi ngắn
Nghỉ giải lao ngắn thường xuyên trong ngày làm việc giúp giảm căng thẳng thể chất do tư thế ngồi lâu gây ra. Để tối đa hóa lợi ích, nhân viên có thể thực hiện một bài tập đơn giản để ngăn ngừa cứng cơ và đau nhức.
-
Nghỉ giải lao ngắn kèm bài tập giãn cơ để giảm mỏi.
-
Luân phiên công việc để các nhóm cơ có thời gian phục hồi.
-
Đào tạo công thái học giúp nhân viên nhận thức và chủ động phòng tránh rủi ro.
Vai trò của Việt Nhật – Quan trắc môi trường
Mỗi doanh nghiệp có đặc thù riêng về quy trình, máy móc và môi trường làm việc. Vì vậy, việc áp dụng công thái học để cải thiện tư thế tĩnh cần có sự đánh giá chuyên sâu và giải pháp phù hợp.
Việt Nhật – Quan trắc môi trường hỗ trợ doanh nghiệp trong:
-
Quan trắc và đánh giá rủi ro công thái học tại nơi làm việc.
-
Đề xuất các giải pháp thiết kế, cải tiến trạm làm việc và thiết bị hỗ trợ.
-
Tư vấn chương trình đào tạo nhân viên về công thái học và an toàn lao động.
Kết luận
Ngồi hoặc đứng lâu trong tư thế tĩnh đều tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe và năng suất làm việc. Tuy nhiên, với thiết kế không gian làm việc khoa học, thiết bị linh hoạt và phụ kiện hỗ trợ, doanh nghiệp có thể giảm thiểu đáng kể tác hại, đồng thời nâng cao sự thoải mái và hiệu quả cho người lao động.
Nhân viên của bạn dành rất nhiều thời gian tại nơi làm việc. Ưu tiên sức khỏe của họ là điều tối quan trọng. Việt Nhật – Quan trắc môi trường lao động cung cấp các giải pháp công thái học phù hợp để giúp tài sản quý giá nhất của bạn luôn khỏe mạnh và làm việc hiệu quả. Hãy liên hệ với đội ngũ của chúng tôi ngay hôm nay để bắt đầu.