PM2.5 và VOC: Kẻ thù vô hình trong nhà bạn

Tại Công ty Việt Nhật, chúng tôi đã nhiều năm kinh nghiệm trong việc giám sát chất lượng không khí trong môi trường làm việc. Và nếu có một điều chúng tôi rút ra được sau ngần ấy thời gian, thì đó là: những chất ô nhiễm nguy hiểm nhất lại là những thứ mắt thường không thể nhìn thấy.

Hiện nay, hai mối nguy vô hình – bụi mịn PM2.5 và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) – đang âm thầm làm suy giảm chất lượng không khí ngay trong chính ngôi nhà của bạn. Dù bạn đang sống ở TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng hay một thành phố được cho là “sạch hơn”, thì các loại chất ô nhiễm siêu nhỏ này vẫn có thể đang tác động tiêu cực đến sức khỏe của cả gia đình bạn.

PM2.5 là gì và tại sao bạn nên quan tâm?

PM2.5 là viết tắt của các hạt bụi mịn có đường kính nhỏ hơn 2,5 micron – nhỏ hơn khoảng 30 lần so với sợi tóc người. Kích thước siêu nhỏ này cho phép chúng dễ dàng xâm nhập vào cơ thể thông qua đường hô hấp mà không bị cản lại.

Nguồn phát thải chính của PM2.5 trong môi trường sống:

• Khí thải từ xe cộ

• Khói bếp (đặc biệt khi sử dụng bếp gas hoặc bếp than)

• Khói từ nến, nhang, thuốc lá và mùi hôi thối trong nhà

• Bụi ô nhiễm từ bên ngoài lọt vào qua cửa sổ hoặc hệ thống thông gió

Tác hại của PM2.5 đối với sức khỏe:

Các hạt bụi mịn PM2.5 có thể vượt qua hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể, xâm nhập sâu vào phổi và thậm chí vào máu, gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng:

• Ho mãn tính, khó thở và hen suyễn

• Viêm phổi, suy giảm chức năng hô hấp

• Gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch

• Mất ngủ, mệt mỏi kéo dài

• Giảm chỉ số IQ ở trẻ nhỏ (theo Tổ chức Y tế Thế giới – WHO)

Đáng lo ngại là phần lớn các hộ gia đình tại Việt Nam không nhận ra rằng bụi mịn PM2.5 hiện diện trong chính phòng ngủ, phòng khách và không gian sinh hoạt mỗi ngày.

VOC là gì và tại sao chúng nguy hiểm?

VOC (Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi) là các loại khí độc hại phát sinh từ những vật dụng tưởng chừng vô hại trong nhà bạn. Dù có thể không nhìn thấy và đôi khi không có mùi, nhưng ảnh hưởng của VOC đến sức khỏe là rất đáng báo động.

Nguồn VOC phổ biến trong gia đình:

• Formaldehyde: từ gỗ ép, sơn bóng nội thất, tủ gỗ

• Benzen: từ nhang muỗi, thuốc xịt côn trùng

• Toluene: có trong keo dán, sơn, sơn móng tay

• VOC còn hiện diện trong nước lau sàn, chất khử mùi, nước hoa, nước xịt phòng…

Tác động sức khỏe của VOC:

• Kích ứng mắt, mũi và cổ họng

• Đau đầu, đau nửa đầu kéo dài không rõ nguyên nhân

• Gây mất cân bằng nội tiết tố

• Tiếp xúc lâu dài có thể dẫn đến tổn thương gan, thận và thậm chí là ung thư

Theo các cuộc khảo sát thực tế về chất lượng không khí trong nhà của chúng tôi tại nhiều khu vực ở Việt Nam, mức VOC trong nhà thường cao gấp 2–5 lần so với ngoài trời, đặc biệt là trong các không gian kín hoặc phòng dùng điều hòa không có hệ thống thông gió phù hợp.

PM2.5 và VOC: Sự khác biệt và lý do bạn nên quan tâm