Vật chất dạng hạt (PM10 và PM2.5)

Hàng triệu người chết sớm mỗi năm vì bệnh tật và ung thư do ô nhiễm không khí. Tại Hà Nội, ở thời điểm hiện tại chỉ số chất lượng không khí (AQI) và ô nhiễm không khí PM2.5 đạt 132. Hà Nội là thành phố có mức độ ô nhiễm bụi cao nhất (giá trị trung bình năm của PM10 và PM2.5 trong thời gian từ 2010 – 2018 giao động trong khoảng tương ứng là 46,2 – 100,8 µg/m3 và 35,5 – 59,4 µg/m3). Tỉ lệ các giá trị trung bình 24 giờ của PM10 và PM2.5 vượt quá giới hạn của QCVN 05:2013/BTNMT.

Ô nhiễm hạt vật chất là gì?

Vật chất dạng hạt, còn được gọi là ô nhiễm dạng hạt hoặc PM, là thuật ngữ mô tả các hạt rắn cực nhỏ và các giọt chất lỏng lơ lửng trong không khí. Vật chất hạt có thể được tạo thành từ nhiều thành phần bao gồm nitrat, sunfat, hóa chất hữu cơ, kim loại, đất hoặc hạt bụi và chất gây dị ứng (chẳng hạn như các mảnh phấn hoa hoặc bào tử nấm mốc).

Ô nhiễm hạt chủ yếu đến từ xe cơ giới, lò sưởi đốt củi và công nghiệp. Trong các vụ cháy rừng hoặc bão bụi, ô nhiễm dạng hạt có thể đạt nồng độ cực cao

Không giống như các chất gây ô nhiễm không khí chính khác—ôzôn trên mặt đất, lưu huỳnh điôxit, cacbon điôxit và nitơ điôxit—ô nhiễm không khí dạng hạt được xác định theo kích thước thay vì các hóa chất chứa trong đó. Thường được báo cáo bằng microgam trên mét khối, những hạt này càng nhỏ thì chúng càng gây ra nhiều thiệt hại cho cơ thể con người.

PM2.5 PM10 là gì?

Kích thước của các hạt ảnh hưởng đến khả năng gây ra các vấn đề sức khỏe của chúng

Để dễ so sánh, hầu hết các vi khuẩn đều có đường kính ít nhất là 5 micron. Đường kính của một tế bào hồng cầu là sáu micron. Một sợi tóc rộng khoảng 70 micron.

PM10 là hạt có đường kính từ 10 micromet trở xuống (khoảng 1/7 đường kính của một sợi tóc người): những hạt này đủ nhỏ để đi qua cổ họng và mũi rồi vào phổi. Khi hít phải, những hạt này có thể ảnh hưởng đến tim và phổi và gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

PM2.5 là các hạt có đường kính từ 2,5 micromet trở xuống (mỏng hơn sợi tóc người hơn 100 lần): những hạt này quá nhỏ nên chúng có thể đi sâu vào phổi và vào máu. Có đủ bằng chứng cho thấy việc tiếp xúc với PM2.5 trong thời gian dài (năm) có thể gây ra những ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Lưu ý rằng PM10 bao gồm PM2.5.

Ảnh hưởng sức khỏe của PM 2.5 so với PM10 là gì?

PM10 gây kích ứng đường hô hấp của con người, đặc biệt là ở những người mắc bệnh hen suyễn và người già. Tuy nhiên, các chuyên gia y tế công cộng ít quan tâm đến các dạng hạt vật chất lớn hơn này vì khả năng phòng vệ của cơ thể bạn chống lại chúng khá hiệu quả. Bạn ho và hắt hơi một phần PM 10 ra ngoài, đồng thời chất nhầy trong cổ họng của bạn vận chuyển một lượng vừa phải ra khỏi miệng hoặc vào đường tiêu hóa của bạn một cách vô hại.

Tuy nhiên, cơ thể của bạn không giỏi trong việc ngăn chặn PM 2.5. Những hạt này đủ nhỏ để vượt qua hệ thống phòng thủ của hệ thống hô hấp của bạn, đi vào phổi của bạn, nơi chúng thậm chí có thể xâm nhập vào máu. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng chỉ cần tăng 10 µg/m3 PM 2.5 trong không khí sẽ làm tăng 10% nguy cơ một người chết vì bệnh tim. Phơi nhiễm cũng có thể dẫn đến tỷ lệ viêm phế quản cao hơn, suy giảm chức năng phổi, lên cơn hen suyễn và thậm chí tử vong sớm. PM 2.5 là nguyên nhân gây ra khoảng 4,2 triệu ca tử vong trên toàn thế giới mỗi năm. Nói cách khác, khi nói đến ô nhiễm không khí, kích thước rất quan trọng.

Chỉ số bụi mịn PM2.5, PM1.0 bao nhiêu là tốt, an toàn cho sức khỏe?

Làm thế nào bạn có thể lọc các hạt PM 2.5?

Trước tiên, hãy kiểm tra Chỉ số Chất lượng Không khí của thành phố của bạn. Nếu nồng độ PM 2.5 cao, bạn nên tránh ở ngoài trời. Nếu phải ra ngoài, bạn có thể đeo khẩu trang có bộ lọc PM 2.5. Máy lọc không khí có thể được sử dụng trong nhà của bạn để loại bỏ các chất ô nhiễm trong không khí. Bạn cũng có thể tận dụng những nơi công cộng có hệ thống thông gió tốt khi cần ra khỏi nhà.